Vrijdag 29 september 2017
"Hoe vormen Sterrenstelsels zich?"
Door Prof. dr. Paul van der Werf
Samenvatting:
Tussen de Oerknal en het huidige heelal zit een tijd van 13,7 miljard jaar. In die tijd is het heelal geëvolueerd van een gladde oersoep tot een rijk gestructureerd geheel, waarin ontelbare sterrenstelsels zijn gevormd.
Hoe is de opbouw van deze stelsels in zijn werk gegaan? Ging die vorming geleidelijk, of met horten en stoten? Sommige sterrenstelsels ondergaan een uitbarsting van stervorming, een z.g. "starburst". Zijn dit de uitzonderingen of ondergaan alle sterrenstelsels periodiek zo'n uitbarsting? En hoe vorm je de enorme zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels? Dit zijn stukjes van de puzzel van de opbouw van sterrenstelsels.
In deze lezing worden deze stukjes aan elkaar gelegd, en wordt ons huidige begrip van de opbouw van sterrenstelsels, de rol van "starbursts" en van de zwarte gaten in hun kern, belicht. Tenslotte wordt vooruitgeblikt naar de "James Webb Space Telescope", die in 2018 gelanceerd zal worden en waarmee we de allereerste sterrenstelsels zullen kunnen zien, oftewel het moment dat het licht aanging in het heelal.
Over de spreker:
Paul van der Werf studeerde Sterrenkunde in Groningen en behaalde zowel het bachelor- als masterdiploma met lof. Vervolgens promoveerde hij aldaar op een onderwerp betreffende waterstof moleculen in grotendeels geïoniseerde waterstofwolken en donkere stofwolken. Vervolgens heeft hij 4 jaar gewerkt voor het Max Planck instituut en de Europese Zuidelijke Sterrewacht (ESO) in Duitsland. In 1997 volgde zijn aanstelling aan de Universiteit Leiden bij de Sterrewacht Leiden. In 2012 werd hij benoemd tot hoogleraar "Extragalactic Astrophysics". Sinds 3 jaar is hij daarnaast opleidingsdirecteur voor Sterrenkunde.