Op vrijdag 29 september 2023 is er weer een lezing bij Metius
Die avond wordt er een voordracht gehouden door Jan Willem Buisman met de titel:
ONWEER: een cultuurgeschiedenis in een notendop.
Zoals gebruikelijk is deze bijeenkomst van 20.00 tot 22.00 uur in het
Wijkcentrum “Thuis in Overdie” , Van Maerlantstraat 10, 1813 BH, ALKMAAR.
Onweer heeft altijd tot de verbeelding gesproken. In deze lezing wordt ingegaan op de denkbeelden omtrent de oorzaak, de werking, de gevolgen en de betekenis van dit natuurverschijnsel. Van oudsher werden donder en bliksem gezien als Gods strafwerktuigen. De uitvinding van de bliksemafleider door Benjamin Franklin in 1752 bracht hierin echter verandering. Welke gevolgen hadden de uitvinding en invoering van de bliksemafleider voor de perceptie van het onweer in wetenschappelijk, religieus en artistiek opzicht?
Godsbeeld, mensbeeld en natuurbeeld veranderden. Bij verlichte mensen trad een verschuiving op van een religie van vrees naar een religie van vreugde. En als de mens in staat bleek tot het doen van zo’n vernuftige uitvinding, was dan ook een optimistischer antropologie niet op haar plaats? De natuur ten slotte werd minder dan voorheen als een bedreiging ervaren. Veeleer mocht zij een vriendin heten. Maar als je niet meer bang hoefde te zijn voor het onweer, dan kon je er onbekommerd mee gaan spelen: in dicht-, toon- en schilderkunst. Nimmer heeft in de westerse cultuur zo’n uitgebreide esthetisering van het onweer plaatsgevonden als op het einde van de achttiende en aan het begin van de negentiende eeuw: de Verlichting maakte plaats voor de Romantiek.
Jan Wim Buisman (1954) schreef tal van publicaties over de geschiedenis van de religieuze mentaliteit en over het natuurgevoel in Nederland in de periode 1750-1830. In 2019 publiceerde hij bij uitgeverij Vantilt in Nijmegen Onweer. Een kleine cultuurgeschiedenis 1752-1830. Hiervan verscheen onlangs bij Leiden University Press een geactualiseerde Engelse vertaling onder de titel Lightning in the age of Benjamin Franklin. Van 2007-2020 was Buisman als universitair docent geschiedenis van het christendom verbonden aan de opleiding godsdienstwetenschappen (LUCSoR) van de Universiteit Leiden. Momenteel is hij gastmedewerker aldaar.
