Op vrijdag 27 september aanstaande starten we weer met ons lezingenprogramma. Die avond wordt er een voordracht gehouden door Nicolàs de Hilster met de titel:
Het kwadrant van Snellius, hoe mat hij de aardomtrek?
Zoals gebruikelijk is deze bijeenkomst van 20.00 tot 22.00 uur in het Wijkcentrum "Thuis in Overdie" , Van Maerlantstraat 10, 1813 BH, Alkmaar.
Toegang voor Metiusleden gratis, voor anderen Euro 6,-.
In de jaren 1615 – 1616 bepaalde de Nederlandse wiskundige, natuurkundige, humanist, taalkundige en astronoom Willebrord Snel van Rooijen (1580 – 1626), beter bekend als Snellius, de omtrek van de aarde met een nauwkeurigheid van ongeveer 3,5%. Hij deed dat op een unieke manier: een combinatie van geodetische triangulatie en astronomische hoogtemetingen. Voor dat laatste gebruikte hij een kwadrant van 5½ voet radius, gemaakt door Willem Jansz (1571 – 1638, beter bekend onder zijn later toegevoegde achternaam Blaeu). Iets meer dan vier eeuwen later wilde de Nederlandse natuurkundige en wetenschapsjournalist Diederik Jekel (1984) deze meting opnieuw uitvoeren voor het tweede seizoen van zijn populair-wetenschappelijke televisieserie Jekels Jacht. Omdat Nicolàs eerder, voor een aflevering uit het eerste seizoen van Jekels Jacht over Huygens, een graadstok beschikbaar had gesteld, nam het productieteam contact met hem op met de vraag of hij ook een kwadrant beschikbaar had voor de aflevering over Snellius, zodat ze de metingen konden herhalen. Hoewel zijn eerste reactie negatief was, werden een half jaar later de waarnemingen toch herhaald met behulp van een op ware grootte gebouwde replica van Blaeu's kwadrant. Hoe dit kwadrant tot stand kwam en hoe het presteerde is onderwerp van deze lezing.
Nicolàs de Hilster (1965) is onderzoeker van instrumenten en meetmethoden voor navigatie, hydrografie en geodesie. Zijn proefschrift, waarop hij in 2018 promoveerde aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, behandelt de geschiedenis, constructie, ontwikkeling, gebruik en nauwkeurigheid van vroegmoderne instrumenten voor astronavigatie. Daarnaast is Nicolàs amateurastronoom, doet hij momenteel onderzoek naar vroegmoderne astronomie en is hij de Nederlandse vertegenwoordiger van de Scientific Instrument Society (SIS) en web-editor van de SIS en de Scientific Instrument Commission (SIC).
