Lezing "Historische Astronomische Instrumenten"
Op vrijdag 31 januari 2020 wordt door de Alkmaarse Weer- en Sterrenkundige Vereniging Metius om 20.00 uur in wijkcentrum “Thuis in Overdie”, van Maerlantstraat 10 in Alkmaar een lezing georganiseerd over “Historische Astronomische Instrumenten" door Harold Plooijer.
Een door de auteur gebouwd model van een planisferisch astrolabium
Vanaf de oude Grieken tot en met de middeleeuwen was het astrolabium - naast de zonnewijzer - het meest gebruikte astronomische instrument voor tijdwaarneming. De meetkundige principes zijn in de tweede eeuw van onze jaartelling vastgelegd door Ptolemaeus, maar een beschrijving van de eerste fysieke astrolabia dateert van ongeveer tweehonderd jaar later. In de middeleeuwen raakte het instrument in Europa in de vergetelheid, in de twaalfde eeuw kwam het astrolabium zo weer terug en maakte een eigen ontwikkeling door. Het astrolabium bleef in gebruik tot de uitvinding van de telescoop en het slingeruurwerk. Met het verdwijnen van het astrolabium verdween helaas ook een deel van de meetkundige en astronomische kennis die ten grondslag ligt aan astronomische tijdwaarneming. In het kielzog van het astrolabium was er nog een hele verzameling verwante instrumenten in gebruik, zoals de armillairsfeer, dat overeenkomstige aspecten heeft.
Deze lezing behandelt voornamelijk de opbouw, de meetkunde en het gebruik van zowel het planisferisch als het universeel astrolabium, zonder echter de armillairsfeer en het kwadrant over te slaan.
Harold Plooijer is gepensioneerd ontwerper van hard- en software voor datacommunicatiesystemen bij de Koninklijke Marine. Sinds 2003 is hij lid van de Helderse vereniging voor weer- en sterrenkunde "Zenit".
De belangstelling voor het astrolabium is ontstaan vanuit zijn belangstelling voor astronomische horloges. Van hieruit is een meer algemene belangstelling voor middeleeuwse astronomie ontstaan.
Toegang niet-leden: € 6,00
