Op vrijdag 25 oktober aanstaande gaan we weer verder met ons lezingenprogramma. Die avond wordt er een voordracht gehouden door Professor Henny Lamers met de titel:
De oerknal en het uitdijend heelal: op zoek naar de oorsprong
Zoals gebruikelijk is deze bijeenkomst van 20.00 tot 22.00 uur in het Wijkcentrum "Thuis in Overdie" , Van Maerlantstraat 10, 1813 BH Alkmaar.
Toegang voor Metiusleden gratis, voor anderen Euro 6,-.
Astronomen vertellen ons dat het Heelal is ontstaan uit een grote explosie: “de Oerknal” en dat sinds die tijd het “Heelal uitdijt”. Hoe komen ze daarbij? Wat hebben ze gemeten met hun grote telescopen? Hoe weten ze dat het begon met een explosie? Wat explodeerde er nou eigenlijk? Wat was er vóór de Oerknal? En dan dat uitdijende Heelal: hoe moeten we ons dat voorstellen? Hoe kan dat? Zo zijn er tientallen vragen die je kunt stellen over de Oerknal. En die mag U ook stellen tijdens de voordracht. In deze lezing krijgt U op een aantal daarvan antwoord. Maar niet op allemaal!
In de voordracht bespreek ik de ontdekkingen die geleid hebben tot het idee dat het Heelal is ontstaan met een Oerknal en sindsdien met enorme snelheid uitdijt in alle richtingen. Hoe kan dat? Zitten we in het midden van die uitdijing? Hoe snel dijt het Heelal uit? Is dat altijd zo geweest en gaat het almaar door? Hoe kunnen we dat meten?
Hoe verder weg we kijken met onze telescopen, des te verder kijken we in het verleden! Dat is omdat het licht van een ver object er heel lang over heeft gedaan om ons te bereiken: we zien dat object dus niet zoals het nu is, maar zoals het was toen dat licht werd uitgezonden. Zo kunnen we vele miljarden jaren in het verleden kijken. Tot we uiteindelijk aankomen bij straling van de Oerknal waarmee het allemaal begon!
In deze lezing komen ook de nieuwste inzichten aan bod, met o.a. de ontdekking van de versnelde uitdijing, donkere energie en de toekomst van het Heelal .
Henny. J.G.L.M. Lamers (Huissen, 1941) studeerde natuurkunde en sterrenkunde in Nijmegen, Utrecht en Princeton (USA). Hij is emeritus hoogleraar "Astrofysica en Ruimte Onderzoek" aan het Sterrenkundig Instituut van de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoeksterrein bestrijkt vele facetten van ster-evolutie, sterwinden en massaverlies.
De laatste jaren doet hij onderzoek met de Hubble Space Telescope naar botsende melkwegstelsels. Hij publiceerde meer dan 500 wetenschappelijke artikelen in internationale vak-tijdschriften, o.a. in Nature en Science, en meer dan 25 artikelen voor leken. Hij is de auteur en editor van zeven boeken.
Van 1978 tot 1990 was hij jaarlijks gasthoogleraar aan de Universiteiten van Colorado en Wisconsin. In 1989 was hij Brittingham-honorary-professor van de Universiteit van Wisconsin in Madison. Sinds 2004 is hij gastdocent aan de Universiteit van Washington in Seattle. Van 1992 tot 2000 was hij jaarlijks visiting scientist aan het NASA Goddard Space Flight Center in Washington en het Hubble Space Telescope Institute in Baltimore. Hij was lid en voorzitter van de selectie commissie voor het waarnemingsprogramma voor sterren met de Hubble Space Telescope en lid van een NASA-advies commissie voor de toekomst van de Hubble Space Telescope.
Hij is gekozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen en erelid van de American Astronomical Society. In 2023 werd hem de gouden plak van de Chambliss Astronomical Writing Award toegekend voor zijn nieuwe studieboek: “Understanding Stellar Evolution” (Lamers en Levesque). Er is een planetoide naar hem genoemd. Behalve in Nederland, gaf hij ook colleges in Belgie, Italie, USA, Brazilie, Chili, en Korea.
Hij was de eerste voorzitter van de Minnaert Commissie voor popularisatie van de Sterrenkunde in NL. Hij gaf meer dan 900 populaire lezingen over sterrenkunde voor leken in binnen- en buitenland, o.a. tijdens een rafting-trip in de Grand Canyon. Verder geeft hij sterrenkunde colleges aan volwassenen (HOVO) in Amsterdam, Utrecht, Nijmegen en Leiden en gastlessen aan basis- en middelbare scholen.
