rijdag 29 januari 2016

"Het klimaat in het Geologisch Verleden"
prof. dr. J. Smit

Samenvatting: 
De aarde bestaat 4,5 miljard jaar, en daarvan kunnen we vanaf 3,8 miljard jaar het klimaat min of meer reconstrueren. De Aarde ondergaat constant klimaatveranderingen, het is geen moment stabiel. Deze veranderingen hangen samen met veranderingen in de atmosfeer, die weer samenhangen met plotselinge of/en wat langzamere geologische veranderingen. Meteorietinslagen kunnen zodanige klimaatsveranderingen veroorzaken dat vele organismen zullen uitsterven. De verschuiving van continenten en hun posities op aarde heeft grote, maar wat langzamere effecten tot gevolg, zoals uitgebreid vulkanisme en veranderingen in het patroon van oceaanstromen. Maken we een reis door de geologische tijd dan zien we achtereenvolgens het optreden van vrije zuurstof in de atmosfeer 2,5 miljard jaar geleden, het bevriezen van de hele aardbol 700 miljoen jaar geleden, golven van uitsterven veroorzaakt door vulkaanuitbarstingen en meteorietinslagen en tenslotte de opbouw van de moderne Aarde in de laatste 50 miljoen jaar: van een tropische broeikas tot de ijstijden waar we ons nu in bevinden.

Over de spreker: 
Jan Smit behaalde in 1974 aan de Universiteit van Amsterdam zijn doctoraalexamen Geologie. In 1981 promoveerde hij (cum laude) aan dezelfde universiteit. Zijn dissertatie getiteld "A catastrophic event at the Cretaceous-Tertiary Boundary", handelde over de meteorietinslag op de grens van Krijt en Tertiair. Samen met Walter en Luis Alvarez was Jan Smit hiermee de grondlegger van de inslagtheorie inzake het uitsterven van de dinosauriërs. 
In de jaren negentig van de twintigste eeuw ontdekte Smit met Walter Alvarez de inslagkrater in Yucatán, de Chicxulubkrater, waar 65 miljoen jaar geleden de meteoriet insloeg die het einde van de dinosauriërs inluidde.
Jan Smit was van 2003 tot 2013 verbonden aan de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) als hoogleraar Event-Stratigrafie, het specialisme binnen de geologie dat snelle veranderingen in het systeem aarde bestudeert welke hebben geleid tot massa-extincties.